Uzależnienie od narkotyków to jedno z najsilniejszych i najbardziej wyniszczających uzależnień.

Nadużywanie narkotyków (czyli substancji psychoaktywnych) jest coraz poważniejszym problemem współczesnego świata. Mnogość substancji psychoaktywnych i pojawianie się co jakiś czas nowych związków sprawia, że ten rodzaj uzależnienia jest szczególnie trudny do zidentyfikowania i leczenia. Co więcej, coraz powszechniejsze jest współwystępowanie uzależnienia od narkotyków oraz uzależnienia od alkoholu.

Klasyczne psychostymulanty

Do klasycznych, powszechnie znanych substancji narkotycznych należy amfetamina, MDMA (tak zwane ecstasy) i kokaina. Objawy pojawiające po użyciu danej substancji zależą do jej rodzaju. Objawy charakterystyczne dla używania amfetaminy to przede wszystkim:

  • ● stan euforii;
  • ● zwiększona aktywność ruchowa;
  • ● agresja;
  • ● halucynacje.

Z kolei przyjęcie substancji typu MDMA (ecstasy) wiąże się z wystąpieniem poniższych objawów:

  • ● duża pewność siebie i podwyższony nastrój;
  • ● zmniejszone poczucie lęku;
  • ● podwyższone ciśnienia tętnicze;
  • ● podwyższone tętno i temperatura ciała.

Zatrucie klasycznymi psychostymulantami prowadzi do aktywacji układu współczulnego, która skutkuje podwyższonym tętnem (tachykardią) i zaburzeniami rytmu serca. Co więcej, przedawkowanie może prowadzić do wystąpienia drgawek, krwawienia wewnątrzczaszkowego, a nawet śpiączki. Możliwy jest również skurcz naczyń wieńcowych, które zaopatrują w tlen mięsień sercowy, co w konsekwencji może doprowadzić do zawału. Mogą wystąpić także wymioty, biegunka, nadmierne pocenie i hipertermia (czyli temperatura ciała przekraczająca 40°C).

Nowe psychostymulanty

Uzależnienie od narkotyków

Ostatnio pojawiły się tak zwane nowe psychostymulanty, które wchodzą również w skład dopalaczy. Należy do nich mefedron i bufedron. Przyjmowanie nowych psychostymulantów wywołuje bardziej nasilone doznania, w porównaniu z klasycznymi psychostymulantami.

Objawy związane z użyciem tych substancji to:

  • ● wielomówność i euforia;
  • ● zwiększona energia;
  • ● omamy słuchowe i wzrokowe;
  • ● nasilony lęk, niepokój;
  • ● zwiększone libido.

Zatrucie mefedronem może doprowadzić do wystąpienia krwawień z nosa, palpitacji serca, zaburzeń widzenia i oddychania, a także do bólu w klatce piersiowej, wymiotów i nadmiernego pocenia się.

Uzależnienie od leków

Do substancji psychoaktywnych należy nie tylko znana wszystkim amfetamina, ale również niektóre stosowane w medycynie leki. Uzależnienie mogą powodować benzodiazepiny (leki stosowane między innymi w krótkotrwałym leczeniu bezsenności). Benzodiazepiny mają również działanie przeciwlękowe, uspokajające, rozluźniające mięśnie oraz przeciwdrgawkowe. Nagłe odstawienie tych leków może skutkować napadem drgawek.

Zatrucie benzodiazepinami objawia się wystąpieniem bełkotliwej mowy, zaburzeń ruchowych, a w skrajnych przypadkach nawet zatrzymaniem oddechu (benzodiazepiny hamują działanie ośrodka oddechowego w mózgu).

Drugą grupą silnie uzależniających leków są opioidy, czyli substancje o działaniu przeciwbólowym, przeciwkaszlowym i przeciwbiegunkowym. Do naturalnych opioidów należy heroina, morfina i kodeina. Objawy zatrucia opioidami, to przede wszystkim: ospałość, bełkotliwa, niewyraźna mowa oraz zwężenie źrenic (szpilkowate źrenice).

Kannabinoidy

Kolejną grupa substancji psychoaktywnych o potencjale uzależniającym są kannabinoidy. Do naturalnych kannabinoidów należy marihuana i haszysz. Objawy związane z przyjmowaniem tych substancji to:

  • ● jednoczesne uczucie pobudzenia i uspokojenia;
  • ● przyspieszone bicie serca;
  • ● obniżone ciśnienie tętnicze;
  • ● niewyraźna mowa;
  • ● uczucie głodu i pragnienia;
  • ● suchość w jamie ustnej.

Kannabinoidy charakteryzują się niższym potencjałem uzależniającym niż klasyczne psychostymulanty (amfetamina), jednak mogą prowadzić do wystąpienia objawów odstawienia (niepokój, stany lękowe, zmiany nastroju).

Halucynogeny

Halucynogeny to substancje psychoaktywne, dla których charakterystyczne jest wywoływanie tak zwanego stanu dysocjacji (oddzielenia) od ciała i otoczenia. Do halucynogenów należy ketamina i fencyklidyna (związki te używane są w anestezjologii podczas znieczuleń). Objawy związane z przyjęciem halucynogenów to przede wszystkim:

  • ● halucynacje wzrokowe i słuchowe;
  • ● splątanie;
  • ● euforia;
  • ● agresja, niepokój;
  • ● poczucie zwolnionego upływu czasu;
  • ● zaburzenia pamięci;
  • ● zaburzenia widzenia i mowy.

Substancje halucynogenne

Do tej grupy psychostymulantów należy LSD i psylobicyna. Objawy charakterystyczne dla przyjęcia substancji halucynogennych to:

  • ● lęk połączony z poczuciem utraty kontroli;
  • ● uczucie jedności ze wszechświatem;
  • ● rozszerzenie źrenic;
  • ● wahania ciśnienia tętniczego;
  • ● nadmierne pocenie się.

Dopalacze

Tak zwane dopalacze są dużym wyzwaniem dla świata medycyny, gdyż związki używane przy ich wytwarzaniu są bardzo różnorodne i nie do końca pozwane. Przyjęcie tego rodzaju substancji psychoaktywnych wiąże się z groźnymi objawami, do których należy:

  • ● ostra psychoza połączona z agresją;
  • ● silny niepokój;
  • ● podwyższenie ciśnienia tętniczego i temperatury ciała.

Osoby przyjmujące dopalacze są leczone często na oddziałach intensywnej terapii, ponieważ przyjmowanie tego rodzaju substancji wywołuje stany zagrożenia życia.

Konsekwencje zdrowotne i społeczne przyjmowania narkotyków

Przyjmowanie substancji psychoaktywnych drogą iniekcji (wstrzyknięć) wiąże się z istotnym ryzykiem zakażenia groźnymi chorobami, do których należy:

  • ● zakażenie wirusem HIV;
  • ● zakażenie WZW typu B i C (zapalenie wątroby);
  • ● infekcyjne zapalenie wsierdzia (IZW).

Co więcej, przyjmowanie narkotyków wiąże się z degradacją życia społecznego - osoby przyjmujące substancje psychoaktywne częściej mają niższe wykształcenie i tracą pracę. Uzależnienie od narkotyków wiąże się również z większym odsetkiem przestępczości i wypadków komunikacyjnych. Częste są również próby samobójcze. W konsekwencji uzależnienie nieuchronnie prowadzi do rozwoju zaburzeń psychicznych (psychoz, depresji, poważnych uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego) i wyniszczenia organizmu.